“Intervisie is een vorm van deskundigheidsbevordering waarbij collega’s een beroep doen op elkaar om mee te denken over persoon- en functiegebonden vraagstukken en knelpunten uit de eigen werksituatie.” Ondanks dat er niet veel bekend is over de resultaten van intervisie (voornamelijk omdat dit niet grondig is onderzocht) heeft deze werkvorm een vaste plek in veranderende organisaties. Verschillende mede-deelnemers aan de presentatie Intervisie van Dirk-Jan Andriessen in het industriële Lijm & Cultuur in Delft, laten dan ook weten dat intervisie regelmatig enthousiast wordt gestart, maar dat het lastig is de intervisiegroep bij elkaar te houden. In dit beknopte verslag een aantal voorwaarden en tips voor vruchtbare intervisie.

Voorwaarden intervisie

Een intervisiegroep heeft bij voorkeur 7 à 8 personen plus een intervisor. Hiërarchie is uit den boze, graag deelnemers die werken in dezelfde context of met ongeveer gelijke deskundigheid en er is een (roulerende) observator aanwezig. De intervisie is oplossingsgericht, werkt volgens een strakke methodiek en kenmerkt zich door dialoog. Gespreksvaardigheden van de deelnemers als luisteren en doorvragen (“doorgronden”, aldus Dirk-Jan) dienen wel (goed) ontwikkeld te zijn. De intervisor heeft een zekere senioriteit en is vaardig in herformuleren. Mits goed uitgevoerd is de intervisie een concreet hulpmiddel bij verandering in organisaties voor individuen (“hoe ga ik met mijn probleem om?”), binnen teams en tussen teams (team-intervisie).

Er worden drie van de 45 (!) mogelijke intervisievormen met ons doorgenomen. De Incident methode (direct toepasbaar en laagdrempelig), de Socratische methode (vraaggericht en goede vragen stellen is King) en de Roddel methode (waarbij het zaak is dat de deelnemers elkaar goed kennen en niet op de man cq. vrouw spelen).

De voorwaarden voor een goede intervisie zitten niet alleen in het gedisciplineerd uitvoeren van de methode, maar ook aan de afspraken die je vooraf met de deelnemers maakt: vertrouwelijkheid, openheid, de ‘time-out’-optie en het collectieve geheugenverlies na een intervisiesessie. Wat besproken wordt in de sessie, blijft in de sessie.

Mental notes

Mental notes die ik heb gemaakt tijdens deze lezing voor de eerstvolgende intervisiesessie die ik begeleid:

• Investeer in de eerste sessie door een uur extra in te ruimen en voorwaarden en methodiek te bespreken
• Intervenieer niet meer dan 3 keer als intervisor
• Wees scherp op deelnemers die adviseren en/of vragen stellen vanuit hun eigen visie op het probleem van de inbrenger (van de casus)
• In plaats van overtuigen, motiveer deelnemers de (hulp)vraag nóg duidelijker te krijgen met behulp van vragen
• Het gaat niet om de hoeveelheid vragen die worden gesteld, maar om de kwaliteit van de vragen. Vertragen helpt, zowel bij vraagsteller als bij probleemhouder.

Intervisie kan een krachtige interventie zijn bij verandering, mits de deskundigheid van zowel intervisor als deelnemers over de voorwaarden en methodiek bekend zijn en in de praktijk worden gebracht.